تاثیر دور توپی و موقعیت تیغه برکیفیت برنج در سفید‌کن تیغه‌ای بهینه‌شده

به منظور کاهش شکستگی و ضایعات برنج، توپی سفیدکن تیغه‌ای برنج به مارپیچ انتقال مجهز شد.  آزمایش­های اولیه نشان داد، استفاده از این توپی می‌تواند شکستگی برنج را در حدود 5/2 درصد کاهش دهد.  برای تکمیل طرح فوق و بررسی تاثیر عواملی نظیر سرعت توپی و موقعیت تیغه بر کیفیت برنج سفیدشده، آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایة بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار روی برنج رقم سازندگی اصفهان اجرا شد که در آن اثر سرعت توپی در پنج سطح 500،600، 700،800 و900 دور بر دقیقه و موقعیت تیغه در سه سطح: 1- فاصلة تیغه از ابتدای توپی 7 میلی‌متر و از انتهای آن 9 میلی‌متر، 2- فاصلة تیغه از ابتدا و انتهای توپی 8 میلی‌متر و 3- فاصلة تیغه از ابتدای توپی 9 میلی‌متر و از انتهای آن 7 میلی‌متر بر کیفیت برنج سفیدشده ارزیابی شد.  در هر تیمار درصد شکستگی برنج، درصد برنج سفید سالم و درجة سفیدشدگی اندازه‌گیری و شاخص کارایی سفیدکن محاسبه گردید.  نتایج نشان داد اثر سرعت توپی در سطح احتمال 5 درصد بر شکستگی و برنج سفید سالم معنی‌دار است و نیز موقعیت تیغه در سطح احتمال یک درصد و اثر متقابل سرعت توپی و موقعیت تیغه بر درجة سفیدشدگی و شاخص کارایی سفیدکن در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار است.  بر این اساس، مناسب‌ترین حالت‌های کاری سفیدکن بهینه­شده در سرعت 600 دور بر دقیقه و موقعیت سوم تیغه (فاصلة تیغه از ابتدای توپی 9 میلی‌متر و از انتهای آن 7 میلی‌متر) یا سرعت 800 دور بر دقیقه در هر یک از سه موقعیت تیغه (ترجیحاً موقعیت اول تیغه) به دست آمد.  در این دو تنظیم به ترتیب میانگین شکستگی برنج 11 و12 درصد، درجه سفید‌شدگی 84/8 و02/ 8 درصد و شاخص کارایی سفیدکن 86/7 و 1/7 بود.